Axid Uric có phải hoàn toàn có hại?

Hầu hết tất cả các bệnh nhân bị bệnh thống phong (goutte) đều có acide urique tăng cao trong máu (hyperuricémie). Ngược lại, chỉ có 10% những người với tăng axit uric-huyết là bị bệnh thống phong mà thôi. Nhưng, điều đặc biệt là, vài tác giả đã khám phá ra rằng axit uric có thể có những tác dụng thuận lợi.

Kích thích lên não bộ

Vào khoảng giữa những năm 50, người ta đã nhận thức rằng axit uric có một cấu trúc tương tự với caféine, điều này đã làm khích động trí tưởng tượng. Suốt trong những năm 60 và 70, nhiều bài báo, báo cáo rằng những người có tăng axit uric-huyết (hyperuricémie) là thông minh hơn và nhìn toàn bộ có hiệu quả hơn. Nhưng nhiều trong số những công trình nghiên cứu này được tiến hành trên một số lượng nhỏ người tham dự và có thể có nhiều thiên lệch, như tình trạng xã hội-kinh tế.Tuy vậy, axit uric đã được xem như là một chất phần nào có tác dụng kích thích lên não bộ.

Chống oxy hóa

Axit uric cũng đã gợi sự tò mò do những tính chất chống oxy hóa của nó. Từ những công trình nghiên cứu dịch tễ học cho thấy rằng, những người có một nồng độ axit uric thấp, có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson và cả bệnh xơ cứng rải rác (sclérose en plaques) được giảm. Những dữ kiện mới đây đã chỉ cho thấy rằng hiệu quả này là do axit uric làm chậm sự vượt qua hàng rào huyết-não (barrière hémato-encéphalique), hơn là do một tác dụng thật sự chống oxy hóa (action antioxydante). Chưa có một công trình nghiên cứu nào cho thấy tác dụng thuận lợi này của axit uric lên não bộ, những hướng nghiên cứu vẫn được tiếp tục theo đuổi.

Không phải là một yếu tố nguy cơ tim mạch?

Từ giữa những năm 50 đã nổ ra một cuộc tranh cãi về một mối liên hệ khả dĩ giữa tăng axit uric-huyết với những bệnh tim mạch. Framingham Heart Stuydy group vào năm 1999 đã kết luận rằng tăng axit uric-huyết không phải là một yếu tố nguy cơ tim mạch. Một xác nhận phần nào được xét lại cuối tháng 10 năm 2008, bởi New England Journal Medicine, trong một bài báo kết luận về sự thiếu sót các dữ kiện để xác lập những khuyến nghị trong điều trị tăng axit uric -huyết. Và cho rằng có đủ lý lẽ để tiến hành những nghiên cứu lâm sàng mới về chủ đề này.

Mối tương quan giữa tăng axit uric-huyết và các bệnh tim mạch

Những công trình nghiên cứu dịch tễ học bị trở nên rắc rối bởi sự kiện là những người bị tăng axit uric-huyết thường có một loạt những yếu tố nguy cơ tim mạch được xác định rõ. Ví dụ, nơi các phụ nữ sau thời kỳ mãn kinh, nồng độ axit uric gia tăng, nhưng có thể đó chỉ là một bằng chứng của sự giảm những nồng độ œstrogène (những hormone này làm dễ axit uric-niệu). Đối với nhiều tác giả, mối tương quan giữa tăng axit uric-huyết và các bệnh tim mạch một phần lớn có thể được gán cho những yếu tố khác như sự sử dụng các thuộc lợi tiểu, sự nhàn rổi không hoạt động hay uống quá nhiều rượu.

Axit uric cũng can dự trong sự xuất hiện của cao huyết áp

Một giả thuyết có thể chấp nhận được là axit uric cũng can dự trong sự xuất hiện của cao huyết áp (vậy nó không phải là một yếu tố nguy cơ độc lập). Những công trình nghiên cứu khác nhau đã cho thấy rằng những người bị tăng axit uric-huyết có một nguy cơ gia tăng phát triển một cao huyết áp trong 5 năm. Dầu sao điều này chỉ cho thấy rằng tăng axit uric-huyết không phải là một hậu quả khả dĩ của cao huyết áp. Ngoài ra, tăng axit uric-huyết thường xảy ra trong cao huyết áp nguyên phát (hypertension essentielle) hơn là trong cao huyết áp thứ phát (hypertension secondaire). Ở loài chuột, người ta đã có thể cho thấy sự xuất hiện của cao huyết áp sau khi cản uricase, enzyme phá hủy axit uric.

Những tranh cãi chưa có hồi kết

Sự hiện diện của những thương tổn thận có thể là một yếu tố giải thích sự xuất hiện cao huyết áp trong trường hợp tăng axit uric-huyết. Cách nay ít lâu, người ta đã đính chính rằng một tình trạng tăng axit uric-huyết không triệu chứng (hyperuricémie asymptomatique) có thể gây nên những thương tổn thận, nhưng một công trình nghiên cứu mô học mới đây đã cho thấy rằng, ở loài chuột, những thương tổn thận có thể xuất hiện sau khi cho một chất cản uricase. Vậy những lời khuyến nghị về sự hữu ích của điều trị tăng axit uric-huyết còn có thể tiến triển nhiều trong tương lai.